965 dəfə oxunub

Taylandda həyat

Tayland ????????

Hər hansısa bir Avropa ölkəsinin müstəmləkəsi altına düşmədiyi üçün Tayland Cənub-Şərqi Asiyanın ən mustəqil ölkəsi sayılır. Taylılar özlərini "Kxontay " yəni - Azad İnsan adlandırlar. Yaza yaza fikirleşirəm ki necə edim yazım qısa olsun bu dəfə, görünür alınmayacaq. Taylandı tanıyandan sonra dünyanın ən çox turist qəbul edən ölkələr sırasında olduğunun təsadüf olmadığının fərqinə varırsan.( 10 cu yer səhv etmirəmsə)
Taylandda əsas din Buddizmidir 94%.Buddizm Budda sözündən götürülmüş "aydınlanmış" kimi tərcümə olunur. Buddizm dininin əsası eramızdan əvvəl 543 ildə qoyulmuştur. Dinin qurucusu Sidharta Quatamadır. Çox maraqlı tarixçəsi var.
Taylandda hal hazırda 2560-cı ildir (il teqvimi Sidharta Quatamanın doğulduğu ildən hesablanır) Həftəd 8 gün var. 3-cü gün iki hissəyə ayrılır, günortadan əvvəl və sonra. Buddizm dini ümumiyyətlə ayrı bir mövzudur və inanmıram ki hamınıza maraqlı olsun , ona görə ətraflı yazmıram . ( aaa bu arada elə bilərsiz birdən budistəm )) sadəcə maraqlıdır deyə oxumusam )
Taylandın Azadlıq Rəmzi xoruzdur. Ölkənin çox yerlərində Xoruz heykəlləri görə bilərsiz. Çəkisi 50 kq çox və boyu 1,6m uzun insanlar sadəcə əsgərlik edə bilirlər. Əsgərlər 7000 bat - 10000bat maaş alırlar ( 230$-300$ ) Lakin əsgərlik üçün lazım olan göstəricilər çox az taylıda olduğu üçün könüllü olduqları halda əsgər gedə bilməyən çoxdur. Ölkədəki işsizlik və orta əmək haqqını nəzərə alsaq niyə əsgər getmək istədiklerini başa düşmək olar.
Mətbəxlərini çox bəyəndim "Tom Yam " şorbası "Tom Kha Gai" şorbası "Som Tam" salatı ən məşhur yeməklərinden sayılır. Damaq dadları bizə görə çox çox fərqlidir toyuq və ya hər hansısa başqa ət yeməklərinin hazırlanmasında bəzən şəkərdən istifade olunur.Ama ana yeməkləri acılıdır.Ananas , alma ve başqa bir neçə meyvələr duz və acı bibər ilə yeyilir. Dünyada ən dadlı ananas Taylandda yetişir.

28379088_1581042345342600_355373282043477010_n ver yeyim, ört yatım Allahı :D

İnsanları çox sakin və gülərüzdür. Gülüş ölkəsi deyilir Taylanda. Həqiqətən hər kəs gülür. 13 cür gülmək tərzi var və hamısı bir-birindən fərqlidir (demək olarkı rəsmi qebul olunmuş bir haldır ) Əgər metroda biri ayaqınızı tapdalayıp gülürsə təəcüblənməyin bu üzr istəmək mənasına gəlir siz də qarşılığında ona "bağışladım" gülüşünü göstərə bilərsiz. Bağışlamamaq gülüşü də var. Nəysə ona artıq özünün qərar verərsiz )) Fərqli gülüş tərzlərinin olması dinləri ilə əlaqəlidir. Nə olursa olsun gülmək və sakinlikiyi qoruyub saxlaya bilmək dinin ən başlıca qanunlarındandır. Hətta tayca nəcəsən sözünün birbaşa tərcüməsi: "sabay di may" sən sakinsən?
Taylılar hesab edir ki, insan başının tam ortasında "Kvan" adında ruh yaşayır.Kvan insanı uğursuzluqdan və xəstəlikdən qoruyan ən önəmli ruh hesab olunur. Ona toxunaraq onu incidə və yaxud ona zərər verə bilərsiz . Buna görə də taylıların başına əl vurmaq olmaz , özəlliklə də 9 yaşına çatmamış uşaqların.
Tayland Krallığının əhalisi 69 milyondur, monarxiya quruluşu var . Paytaxt Banqkok şəhəridir “Mələklər şəhəri” kimi tərcümə olunur. Çox böyük ticarət mərkəzləri var. Banqkokda gediləsi və baxılası yerlər çoxdur. 5.5 ton ağırlığında saf qızıldan hazırlanmış "Qızıl Buda heykəli" 46 metr uzunluğunda olan "Yatan Buda heykəli", “Üzən Bazar", "Zumrud Buda", "Dream world" və s. Bankokda ziyadə Phuket və Pattayadag oldum . Əsas istirahət kurortları sayılır Taylandın. İlin 12 iyi istidir. Çimərlikləri və adaları çox gözəldir. Pattaya Phuketə nisbətən daha səsküylüdür. "Walking Street " gözəl barlar var və maraqlı gecə programları.Phuketdə isə ən çox yadımda qalan Patong çimərliyi oldu. Üzr istəyərək bir məsələyə daha toxunmaq istiyirəm . " Homoseksual " Taylandda həddindən çox olduğunu bilirik . Buna səbəb isə Budistlerin cinsi dəyişikliyi günah hesab etməməsidir. Hətta bəziləri "lady boy" olaraq üçüncü bir cins olduğunu iddia edir.Yenə Budizm'ə qayıdacam həftənin günlərinin öz rəngi və öz mənası var. Bəlkə eşitmisiz Buddizm falı, əgər istəsəz falınıza baxaram ) Hindistan yazımda Buddizm dinində olanların dünyaya yenidən gələcəklərinə inandığını demişdim. Məsələn əgər oğurluq etmisizsə dünyaya meymun olaraq, əyyaş olmusuzsa it olaraq, əgər böyük bir günah işləmisizsə daş olaraq dünyaya yenidən gəlirsiz.En böyük günah isə dini ve Tayland Kralını təhqir etmək sayılır. Daş olaraq dünyaya gəlmək isə, başqa heç bir həyatının olmayacağı anlamına gəlir.

Paylaşdı: Cavid Bayramov

DİGƏR BLOQLAR

İngiltərə və ingilis həyat tərzi

"İngiltərəyə gəlirsinizsə bunları bilmək faydalıdır" tipli yazilardan növbəti yazı. Bu dəfəki yazıda İngilislərlə necə görüşmək, nədən danışmaq, necə sağollaşmaq və "qeybət" mədəniyyətindən yazacam.İngilis mədəniyyəti ümumilikdə az toxunuş olan (low touch) mədəniyyətdir. Bizdə məsələn kişilər də görüşəndə bir-biri ilə əl sıxır, qohumlar, dostlar isə öpüşüb görüşürlər. Qadılar isə əksər vaxtlarda hər iki yanaqdan da öpüşürlər. Bu tək bizdə deyil təbii ki, əksər avropa ölkələrində də belədir. Əsas da Fransada və İtaliyada. İngiltərədə isə yox. İngilitərədə kimsə sizinlə salamlaşarkən sadəcə "how do you do?" deyə bilər və ya bir az yaxınsızsa "you all right?". Hər iki suala cavab verməyə tələsməyin çünki bu iki sualın da cavabı yoxdur, daha doğrusu cavab sualın özünü olduğu kimi geri qaytarmaqdır. Yalnız çox yaxın olan insanlar öz aralarında "How are you" işlədirlər, həmin halda "I'm fine, thank you" və ya daha ingilis tərzində "not too bad, thanks" cavabını verə bilərsiniz. İngilislər ancaq rəsmi görüşlər zamanı əl sıxıb görüşürlər. Ya da birinci dəfə kiminləsə görüşəndə əgər kimsə özünü rəsmi təqdim etmək istəyirsə. Qadınlar arasında öpüşərək görüşmək ənənəsi isə əsasən yüksək təbəqə arasındadır. İngilislər heç vaxt ilk görüşdə sizə adlarını deyib özlərini təqdim eləmirlər. Eləyənlərə də qəribə baxırlar. Əsasən amerikalılar özlərini belə təqdim eləyirlər deyə gəlin məsələye bir amerikalı qadının gözündən baxaq: "You say your name and they sort of wrinkle their noses, like you've told them something a bit too personal and embarrassing. What the hell is so private about a person's name for god's sake?" Əksər vaxtlarda elə ola bilər ki, bir ingilislə 5-6 saat bir ortamda olarsınız, danışıb-gülərsiniz filan, amma o ancaq görüşün sonunda sağollaşarken "Oh, by the way my name is filankəs" deyər. İngilislərdə ad, peşə, iş yeri, yaşayış yeri, ailə vəziyyəti və s. detallar şəxsidir. Kimdənsə hansı işi gördüyünü birbaşa soruşmaq tərbiyəsizlikdir. Nə qədər qazandığını soruşmaq isə yolverilməzdir. Ümumiyyətlə ingilislər şəxsi həyat haqqında yad adamlarla danışmağı xoşlamırlar. Amma illah da ki, kiməsə şəxsi suallar vermək istəyirsinizsə bunun da öz qaydaları var. Dediyim kimi ingilislər heç nəyi qısa konkret demirlər, dolanbacdan dolandırırlar söhbəti. Məsələn kiminsə harda işlədiyini bilmək istəyirsinizsə ondan soruşa bilmərsiniz ki, nə işə baxırsan? Niyə? Çünki mədəniyyətsizlikdir. Başqa yollar axtarmaq lazımdır. Məsələn ingilislər arasında bəlli bir qaydaları yazılmamış oyun var. Adı Guessing game'dir. Oyunun şərtləri belədir: siz hansısa sualın cavabını tapmaq üçün tamam başqa sual verirsiniz, guya ki, hansı sualın cavabını istədiyinizi bildirmirsiniz (Məsələn qarşıdakinin nə iş görməyi). Qarşı tərəf də sizin hansı sualın cavabını axtardığınızı bilir, amma birbaşa demir, ipucları atır sizə. Məsələn tamam dəxlisiz bir sual verirsiniz ki "Traffic is a nightmare these days - Do you drive to work?", qarşı tərəf də artıq söhbəti tutur və sizə ipucu atır "Yes, but I work at the hospital, so at least I don't have to get into the town centre" və s bu tip cavablar. Adamın harda işlədiyini biləndən sonra peşə axtarmaq fəsli gəlir. Adam xəstəxanada təmizlikçi də işləyə bilər, tibb bacısı və qardaşı da, həkim də. İngilis mədəniyyətində belə qəbul olunub ki, siz ən yüksək mövqedə olanı deyirsiniz. Məsələn : Oh, you are a doctor then? Öz peşəsini demək isə artıq qarşı tərəfə qalır. Bu üsulla insanların harda yaşadığını, nə iş gördüyünü, evli olub-olmadıqlarını filan həmin sualı vermədən sual verə bilərsiniz. İkinci bir üsul ise Reciprocal Disclosure Strategy adlanır. Bu oyunun şərtləri daha sadədir. Siz özünüz haqqında bir "sirr" deyirsiniz söz arasına salıb, qarşi tərəf də eyni çəkidə olan bir "sirr"lə cavab verir, siz stavkanı artırdqca o da artırır. Amma diqqətli olmalısınız, birdən birə çox şəxsi bir şey demək də tərbiyəsizlik sayıla bilər. "Qeybət mədəniyyəti" İngilislər qeybət eləməyi çox sevən millətdirlər. Son araşdırmalar göstərir ki, ingilislərin söhbətlərinin 3-də 2-si "kim harda kiminlə nə edir" tipli söhbətlərdən, yəni qeybətdən ibarətdir. Bizdə qeybət ancaq kiminsə həyatı haqqında mənfi müzakirələr sayılır, İngiltərədə isə qeybətlərin təxminən cəmi 5%-i mənfi söhbətlər üzərində qurulub. Qeybət dostlar, tanışlar haqqında da ola bilər, siyasetçilər və şoumenlər haqqında da. En populyar qeybət mövzusu isə kralliyyət ailəsinin həyatıdır. İlahi, bircə dəfə görsəniz keşkə, ailədən kimin nə geyindiyindən tutmuş, kiminlə görüşdüyünə qədər hər şey çox önəmlidir bu millət üçün. Bu qədər qeybət eləyən millətdə qeybətə normal baxıldığını düşünürsünüz? Təbii ki, yox. Başqalarının şəxsi həyatını müzakirə eləmək və burnunu soxmaq hələ də tərbiyəsizlik sayılır. Hətta ingilis dilində belə adamları ifadə eləmək üçün yaxşı bir söz də var - Nosy Parker. Məhşur yazar George Orwell bu ad haqqında belə yazır : "The most hateful of all names in an english ear is Nosy Parker" Sağollaşmaq fəsli isə tamam ayrı bir aləmdir. İngilislərlə sağollaşmaq ən az yarım saat çəkir. "Nice to meet you"lar "Well, goodbye then"ler, "See you then"ler, "Take care"ler havada uçuşur amma heç cür sağollaşmaq qurtarmaq bilmir ki bilmir. Tam sağollaşıb qurtarana yaxın qonaqlardan kimsə "You must come round to us next" tərzi bir cümlə ortaya atacaq və bütün bu söhbət bir kruq yenə gedəcək. Ona görə də səbrli olun :) Paylaşdı: Ismayil Nur   

4167 dəfə oxunub

Rahmi Koç Muzeyi - İstanbul

İstanbuldakı bütün otel, apartament və hostelləri bu linkdən book (bron) edə bilərsiz.Muzey həvəskarı biri olaraq sizə dünən getdiyim və hələki ən bəyəndiyim muzeydən bəhs eləmək istəyirəm. “Rahmi Koç Müzesi” adlanan və “Avropanın ən yaxşı muzeyi” nominasiyası üzrə mükafatı da olan muzey Türkiyənin məşhur Koç ailəsinə məxsusdur. Muzeydə elm və texnologiyayla bağlı eksponatlarla yanaşı Koç ailəsinin nümayəndələrinə məxsus kolleksiyalar da sərgilənir.İlk zalda 100-ə yaxın klassik avtomobil var. Nələr yoxdu ki, aralarında? Rolls Roycelar, Fordlar, Cadillaclar, Volkswagen Beetlelar, Jaguarlar. 1-ci dünya müharibəsində istifadə olunan tibb maşını belə var. Avtomobillərin bəziləri məşhur film və reklamlarda da istifadə edilib. Digər otaqda sənaye inqilabına səbəb olan buxar maşınlarına aid nümunələr var və bu maşınların işləmə prinsipləri filan izah edilir.[caption id="attachment_1292" align="aligncenter" width="384"] Marshall Səyyar Buxar Maşını[/caption]Daha sonra sənaye 2.0, 3.0, 4.0-a aid bölmələrdə bu anlayışların necə yarandığı izah edilir və onlara aid sənaye nümunələri göstərilir. Burada ən diqqətimi çəkən paltaryuyan, televizor, soyuducu və digər məişət əşyalarının ilk nümunələrindən müasir örnəklərinə qədər sərgilənməsi və necə çalışdıqlarının izahı oldu. Burda hətta macintosh və digər komputerlərin ilk nümunələri də var. Bir anda zaman tunelinə girirsən elə bil.Avtomobillərlə yanaşı velosiped və motosiklet kolleksiyası da var. 50-60 yaşlı motosikletlər xüsusilə harley-davidsonun ilk modelləri çox maraqlıydı. Velosipetlərdən ən maraqlısı Penny Farthing dedikləri qabaq təkəri çox böyük (oturacaq da onun üstündədi) arxa təkəri isə çox kiçik olanlar oldu mənim üçün. Adamın uşaq arabası kolleksiyası belə var idi! Uşaq arabası ilə yanaşı at arabası, fayton kolleksiyasında da, qəşəng nümunələr var. Formula 1 bolidini də unutmaq olmaz.Digər sərgi zalı isə dəmiryolu nəqliyyatına ayrılıb. Burda onlarla qatar modeli var. Zaldakı bir maket isə dünyanın ən yaxşı maketi seçilib. Modellərlə yanaşı real qatar və tramvaylar da sərgilənir. Sultan Əbdüləzizin İstanbuldan Parisə səyahət etdiyi vaqon və 30 il fəaliyyət göstərmiş Moda-Kadıköy tramvayı daha çox diqqətimi çəkdi.Dəniz nəqliyyatını da unutmayaq. Onlarla qayıq və yaxtayla yanaşı kiçik gəmilər və hətta Vapur da eksponatlar arasındadır. Vapurun içərisində mini oyuncaq muzeyi də var. Amma bu bölmədə ən maraqlı olanı sualtı gəmidir. İkinci dünya müharibəsində ABŞ tərəfindən Yaponiyaya qarşı istifadə edilən, daha sonra Türkiyəyə satılan sualtı gəmi Türkiyə tərəfindən də Kipr müharibəsi zamanı istifadə edilib. Bura ayrıca bilet satılır və bələdçi müşayəti ilə ekskursiya təşkil edilir. Heyif ki, içərisində şəkil çəkməyə qoymurlar. Gəminin işləmə prinsipləri, gəmi heyətinin məişəti filan izah edilir.Muzeydə aviasiya ilə bağlı da eksponatlar var. Mülki təyyarələrlə yanaşı qırıcı və vertolyot da sərgilənir. Pilot kabininə girmək istəyimi burda gerçəkləşdirə bildim))Başqa nisbətən kiçik sərgilərə gəldikdə isə, papaq kolleksiyasını göstərmək olar. Həmin papaqlar içərisində Türkiyə siyasətinin simvollarına çevrilən Süleyman Dəmirəlin panamasını və Ecevitin şapkasnı qeyd etmək lazımdı. Muzeyin digər bir hissəsində 50-60 il öncənin apteki, oyuncaq mağazası, zeytun yağı fabriki, ayaqqabı təmirçisi və s bu kimi otaqlar düzəldiblər və o dövrün əşyalarını, eləcə də bal mumu heykəllər yerləşdiriblər. Mətbəə avadanlıqları, elm, rabitə, musiqi alətləri və s. başqa çoxlu maraqlı şeylər də var.Azından 4-5 saat ayırıb gəzməyə dəyər. Muzeydə şagirdlər üçün astronomiya, riyaziyyat, fizika atelyeləri də fəaliyyət göstərir.Burda uşaqlara elmi proseslər sadə dildə izah edilir və onlarda elmə maraq yaradılır. Muzeyi hər il 100 min türkiyəli şagird ziyarət edirmiş. Böyük şirkətlər kəndlərdəki uşaqların ziyarətinə sponsorluq edirlər. Kaş bizim ölkəmizdə də bu tip muzeylər olardı. Uşaqların yaradıcılıq qabiliyyətini inkişaf etdirmək üçün əvəzsiz vasitədir bunlar. Elə böyüklərin də))Əgər yazını bəyəndinizsə aşağıda olan Facebook düyməsini seçərək blogpostu Facebookda paylaşın ki, dostlarınız da yazılarımızdan xəbərdar olsunlar. Yox əgər Gəzəyənlərin yazılarından ilk xəbər tutmaq istəyirsinizsə aşağıda “abunə ol” bölməsinə mailinizi yazaraq düyməyə klikləyin. Hələlik bu qədər, növbəti yazılara qədər…Paylaşdı: Farid Mehralizade

803 dəfə oxunub

Tokio və yapon həyat tərzi

Tokiodakı bütün otel, apartament və hostelləri bu linkdən book (bron) edə bilərsiz.YAXŞI MƏNADA BELƏ BİR TƏHƏR TOKİO...Tokioda gəzişib gəldim. Sizi də aparım? Onda, getdik! Əvvəllər kiçik balıqçı qəsəbəsi olub, adı da Edo. 1867-ci ildə imperatorun iqamətgahını bura köçürüblər, adqoydu nəticəsində də çevrilib olub Tokio. Tərcüməsi də «Şərq paytaxtı»dır. Yaponiyanın bir çox böyük şəhərlərindəki bina evlərinin sahibləri it, pişik və s. saxlamağa qadağa qoyduqları üçün Tokioda xüsusi «pişik kafeləri»yaradılmışdır ki, burada kiçik məbləğ müqabilində pişiksevərlər bəyəndikləri pişikləri seçib elə kafedəcə onlarla vaxt keçirib qurdlarını öldürə bilərlər. Yeri gəlmişkən, 2012-ci ildən tətbiq olunan qanuna əsasən, axşam saat 8-dən sonra heyvanları ictimai yerlərdə nümayiş etdirmək olmaz. Zoomağaza filanlarda alver axşam və gecə saatlarında da mümkündür və qanun keşikçiləri də oradakı heyvanların saat 8-dən sonra insanların onları narahat etməmələri, heyvanların bu saatdan sonra dincəlmələri üçün buna imza atıblar. Tokionun Xaradzüku rayonunda ən vacib hadisələr cərəyan edir. Vaxtınızı səmərəli keçirə biləcəyiniz məkandır. Rayondakı fashion-gəzintiləri nəyə desən dəyər. Qotlar, lolitlər, panklar və daha kimlər və nələr… Milan və Parisin ən avanqard dəb nümayişlərindən geridə qalmayan bir yerdir. Dünyada ən bahalı restoranlar siyahısında öndə (bəzən deyirlər ki, ən öndə) gedən "ARAQAVA" restoranı da Tokiodadır. Məşhur Kobi ətini məhz burada hazırlayırlar. Bir porsiyanın da qiyməti minimum 350-cə ABŞ dolları. Tokio metropoliteni sərnişin axınına görə dünyada ən xod gedənlərindəndir: ondan il ərzində 3,2 milyard adam istifadə edir. Maraqlı fakt da odur ki, burada xüsusi pozisiya da mövcuddur, adı da osiya. Onların işi-gücü dolu vaqonlara sərnişinləri dürtüşdürməkdə yardım etməkdir Ueno zooparkı Yaponiyada ən qədimlərdəndir. Burada 2600-dək heyvan saxlanılır. İldə 1 dəfə zoopark 2 aylıq bağlanır ki, heyvanlar insanlardan dincəlsin. Demək olar ki, bütün günümüzü zooparka həsr etsək də, onu axıracan gəzib-dolaşmağa imkanımız olmadı. Hər il Tokioda müxtəlif güclü 150-dək zəlzələ baş verir. Ən söküb-dağıdanı 1923-cü ildə olub: Rixter şkalası ilə 8,3 bal gücündə. 142 min adam onun qurbanı olub.  Tokioda o qədər çox adam yaşayır ki, havanın hərarəti həmişə orta temperaturdan 10 dərəcə çox olur. Bəzi rayonlarında əhali sıxlığı 1 kv km-ə 60000 nəfər də düşür. Şəhərin yaşayış məntəqələrinin kompakt yığımı olan yerlərində, o cümlədən də şəhərətrafı zonalarda, 35,2 milyon əhali yaşayır ki, bu da Rusiyanın bütün Asiya hissəsində yaşayanlardan çoxdur.  İqtisadi baxımdan Tokio Yaponiyanın digər şəhərlərini əmməlicə geridə qoyur. Təsəvvür edin ki, əgər Tokio ayrıca dövlət olsaydı, öz ümumi daxili məhsulunun (ÜDM) həcminə görə dünya üzrə 15-ci yerdə olardı. Yəni Türkiyə və ya Avstraliya ÜDM-dən də yüksək. Ərazisi ölkə ərazisinin 0,6%-i olsa da, ölkə üzrə ÜDM-i 33%-dir! Özlüyündə də Tokio dünyada ən bahalı şəhərlərdən sayılır. Bizim səfərin sonuncu gününü Ukraynadan olan qrupmuzun imkanlı üzvləri (onu da deyim ki, qrupumuzun ən dilənçi üzvləri mən və dostum idik) alış-verişə həsr etməyi qərara aldılar. Biz də nə üçünsə sevincək qoşulduq onlara. Alış-veriş mərkəzinə ümid dolu addımlarla girdik. 1 saatdan sonra oranı ancaq 1 ədəd kiçik əl kremi (!) ilə tərk etdik. Onu da test üçün havayı vermişdilər…Yenə bu qəmli notda sağollaşaq. Sağ olun.www.TravelStory.az

1639 dəfə oxunub

Avtraliyanın iç üzü

Artıq beşinci ildir ki, Avstraliyada yaşayıram. Bura gəldikdən az sonra bu ölkənin böyük şəhərlərinə səfər etməyə başladım. Belə baxanda, Avstraliyada böyük şəhərlərin sayı elə də çox deyil – Sidney, Melburn, Pert, Brisban və Adelaida əhalisinin sayına görə ölkənin ən böyük şəhərləri sayılır. Maraqlıdır ki, Avstraliya əhalisinin 91%-i ölkə ərazisinin cəmi 0.22%-ində yaşayır. Yəni, ölkə ərazisinin 99.8%-də əhalinin yalnız 9%-i məskunlaşıb.Qeyd etdiyim kimi, böyük əksəriyyət məhz yuxarıda adlarını çəkdiyim 5 şəhərdə yaşayır. Bu fakt heç də təsadüfi deyil. Belə ki, ölkənin böyük hissəsi (Mərkəzi Avstraliya) yaşamaq üçün əlverişsiz səhralıqdan ibarətdir. Xalq arasında ölkənin bu hissəsinə – səhralıqdan ibarət olan mərkəzi hissəsinə, “outback” deyirlər.Eşitdiklərimdən və oxuduqlarımdan belə qənaətə gəlmişdim ki, bir gün bu səfərə – “outback səfərinə” də çıxmaq lazımdır. Axı niyə adamlar bu regionda yaşamaq istəmir?Digər tərəfdən əvvəllər bu yerlərdə olan dostların “outback”i görmədən “Avstraliyanı gördüm” demək olmaz” fikri də cəlbedici görünürdü. Onların qənaətinə görə “outback” sözün həqiqi və məcazi mənasında Avstraliyanın iç üzüdür. Uyğun bir vaxtda bu səfəri reallaşdırmağı qərarlaşdırmışdım.2016-cı ilin may ayında belə bir fürsət əlimə düşdü və Avstraliyanın iç üzünü görmək üçün Melburndan Darvinə yola çıxdıq. Xoşbəxtlikdən, bu səfər təsəvvür etdiyimdən daha ucuz başa gəldi. Təcrübəmin bu yazını oxuyan oxucular üçün yararlı ola biləcəyini nəzərə alıb burada bir haşiyə çıxıram.Pulsuz maşın kirayəsiNəqliyyat vasitəsini kirayə götürmək heç də hər zaman ucuz başa gəlmir. Xüsusilə də, maşını birtərəfli icarəyə götürəndə şirkətlər, adətən, əlavə cərimə edirlər. Buna səbəb odur ki, müştəri maşını bir şəhərdən götürür, digər şəhərə aparır və geri qaytarmır. Bu isə şirkətlərə ziyan vurur. Şirkətlər maşını öz qarajlarında saxlamağı üstün tuturlar ki, səhəri gün maşını başqa şəxsə icarəyə verə bilsinlər.Məsələn, belə bir vəziyyəti göz önünə gətirin: Kimsə maşını Sidneydə götürür və üç gün sonra maşını həmin şirkətin Melburn ofisinə qaytarır  (Sidney əvəzinə). Tutaq ki, icarə şirkətinə başqa şəxs maşını sifariş etdiyinə görə həmin maşın iki gün sonra məhz Sidneydə lazımdır. Məhz bu səbəbdən, həmin şirkət öz saytında maşını Melburndan Sidneyə pulsuz icarəyə verdiyi barədə elan yerləşdirir. Bundan başqa, həmin adama yanacaq pulu da verilir. Melburn-Sidney yolunu gəzmək istəyən üçün bu səyahət göydəndüşmə olur: necə deyərlər, həm ziyarət, həm ticarət…Biz də bu səyahəti bu yolla etdik. Melburndan Darvinə – təxminən 4500 km məsafəni pulsuz kirayə götürdüyümüz Toyota Land Cruiser ilə getdik. Bizim maşın “yeriyən evlərdən” (campervan) idi. Maşının üstündə 5 nəfərin rahat yata biləcəyi “mini-ev” var idi. Bu “evi” açıb-yığmaq 10 dəqiqəyə başa gəlirdi. Beləliklə, maşına pul verməməklə yanaşı, gecələməyə də pulumuz çıxmırdı. Bundan əlavə, maşının içində yatmaq (yastıq, örtük və s.), yemək, bişirmək (qaz balonu, qazan və s.), yemək yemək (qab-qacaq, çəngəl-qaşıq) üçün lazım olan hər şey var idi.Əgər hansısa səfər zamanı belə variantlar sizi maraqlandırırsa, google-də “car relocation deals”, “campervan relocation deals” axtarın. Avstraliya üçün ən gözəl sayt isə ceseats.com.au-dur.Maraqlı məqamlarSəyahətimiz təxminən 8 gün davam etdi. Səfər boyunca bir neçə maraqlı məsələlər diqqətimi çəkdi.Səyahətin birinci hissəsi – Melburn-Adelaide hissəsi yaşıllıq idi. Adelaide-dan üzü yuxarı boz çöllər, sonra isə qırmızı səhralar gəlməyə başladı. Qırmızı səhra Şimalda Darvinə çatana qədər davam etdi.“Outback” ilə bağlı bir neçə qorxu filmi çəkilib. Bu ərazi hər şeydən, hər yerdən çox uzaq olduğuna görə, qorxu filmi üçün əsl şərait var. Açığı, bu çəkilmiş qorxu filmlərinin çoxu elə olmuş hadisələrə əsaslanıb (Wolfe creek, Snowtown). Məsələn, 90-cı illərdə İvan Milat adlı bir manyak bu yollarda tək səyahət edən turistləri müəyyən yollarla aldadıb öldürürmüş. Beləcə, bir neçə il ərzində 7 nəfər öldürmüş, sonda isə polis tərəfindən tutulub ömürlük həbsə məhkum olunub.Məsafədən söz düşmüşkən, bu baxımdan “outback” həqiqətən də qəribə yerdir. Adelaida şəhərini keçdikdən sonra şəhərciklər arasında məsafə genişlənməyə başlayır. Bəzən bir yaşayış məntəqəsi ilə növbəti məntəqə arasında məsafə 200 km olurdu. Bu 200 kilometr məsafədə isə sözün həqiqi mənasında HEÇ NƏ və ya HEÇ KİM olmur.Hətta bəzi yerlərdə şəhərlər arası məsafə daha genişdir. Məsələn, bu aşağıdakı şəkildə xəbərdarlıq edilir ki, növbəti 1000 km ərzində heç bir mağaza yoxdur deyə, su, yemək almaq lazımdır (şəkli mən çəkməmişəm, outback-in başqa yerində çəkilib).Yeri gəlmişkən, yaşayış məntəqəsi dedikdə, sözün həqiqi mənasında 3-5 evdən və bir yanacaqdoldurma məntəqəsindən ibarət olan ərazini nəzərdə tuturam. Əraziləri keçdikcə Vikipediada onlar haqda yazılanları oxuyurduq. Adətən belə məntəqələrin cəmi 20-25 nəfər əhailisi olduğu məlum olurdu…Amma outback-də hərdən çox “xarizmatik”, özünəməxsus barlara (pub) rast gəlmək mümkündür. Bu barlar turistlər üçün dayanacaq, istirahət, həm də yemək məkanı olur. Belə barların sahibi adətən yaşlı yerli sakinlər olur. İllərdir turistlərlə təmas bu yerlərə xüsusi ruh verir. Bəzən bu pablarda maraqlı kolleksiyalara rast gəlmək olar. Məsələn, outbackin şimalında Daly Waters şəhərciyində yerləşən barda dünyanın müxtəlif ölkələrindən gələn turistlər öz vəsiqələrini, öz ölkə valyutasını və…öz alt paltarlarını bu bara hədiyyə edir və barın sahibi bütün bunları divardan asır. Nəticədə belə bir mənzərə yaranır.Əhalinin sıxlığından söz düşmüşkən… “Outback”də əhali və hətta turist kimi səyahət edən insan və maşın o qədər azdır ki, yolda üzbəüz gələn iki maşın sürücüləri həmrəylik rəmzi kimi bir-birlərinə əl işarəsi ilə salam verirlər.Şəhərlər və yaşayış məntəqələri o qədər seyrəkdir ki, bir şəhərdən digərinə yük daşımaq üçün 1 qoşqulu yük maşınları sərf etmir. Belə deyək, 1000 km yol sürmüşkən, 5 ton əvəzinə 20 ton yük aparmaq iqtisadi cəhətdən daha sərfəlidir axı. Məhz ona görə də, bu yoldakı yük maşınlarının orta hesabla 4-5 qoşqusu olur. Bu baxımdan onlara “road train” (yol qatarı) deyirlər. Bəzi hallarda bu yük maşınlarının qoşqularla birlikdə uzunluğu təxminən 73 metrə çatır.Yolboyu xeyli sayda mal-qara, qoyun və kenquruya rast gəlmək olur. Təəssüf ki, bir çox hallarda onların özlərinə yox, cəsədlərinə rast gəlinir. Buna səbəb isə onların qəfil yola çıxması, sürətlə gələn maşınların isə vaxtında maşını dayandıra bilməməsi olur. Nəticədə, yol boyu heyvan cəsədlərini görmək adi hala çevrilir.Sürət limiti səyahət boyunca 110 (Viktoria ştatında) və 130 km/saat (Northern Territories ərazisində) arasında dəyişir. Yalnız “outback”in şimal hissəsində təxminən 300 km-lik ərazidə sürət limiti yoxdur.Yol çox uzun və darıxdırıcıdır. Hətta bəzi hissələrdə 100 km boyunca sükanı belə fırlatmırsan, sözün həqiqi mənasında düppədüz gedirsən.Həmçinin ətrafın qırmızı səhra olması və landşaftın dəyişməməsi nəticəsində yol yorucu ola bilir. Bütün bunlar avtoqəza üçün münbit şərait yaradır. Bunun qarşısını almaq üçün demək olar ki, hətta çölün düzündə belə hər 5-10 km-dən bir dincəlmək, yuxulamaq üçün yerlər ayrılıb. Bundan başqa, tez-tez yol kənarlarında kəməri taxmaq, yuxunu almağın vacibliyi haqda xatırlatmalara rast gəlinir. Həmin xatırlatmalar bəzən kreativ və sərt ola bilir.Melburndan təxminən 1600 km aralıda yerləşən Coober Pedy şəhəri Melburn-Darvin yolunun demək olar ki, tən ortasındadır. Sən demə, bu kiçik şəhər dünyanın opal (qiymətli daş) paytaxtı imiş. Şəhər sırf opal sənayesi üzərində qurulub. Maraqlıdır ki, buranın təbiəti çox kəskindir. Yay həddən artıq isti olur. Ona görə də, şəhərdə bir çox evlər, müəssisələr (kitabxana, bar, kafe və s.) yerin altında tikilib.Səyahətin ən maraqlı məqamlarından biri də Uluru ziyarəti oldu. Səhranın ortasında yerləşən bu ərazi yerli aborigenlər üçün ən müqəddəs abidədir. Bu təpə həyatda şəkildə göründüyündən daha möhtəşəm, daha əzəmətlidir. Təpənin başına çıxmaq qanunla qadağan deyil, ancaq, yerli aborigenlər bunu təhqir kimi qəbul edir. Ona görə də, bir çox turist onlara hörmət olaraq təpəyə dırmaşmır.Yeri gəlmişkən, bu ərazidə hava çox isti olmasından əlavə, çoxlu milçək və ağcaqanad olur. Ona görə də, bəzən kreativ yollara əl atmaqla canımızı qurtarırdıq.Darvin şəhərinə yaxınlaşdıqca səhralıq yenidən yaşıllıqla əvəz olunmağa başlayır. Şəhərə çatmamış yolumuzu dünyanın ən gözəl və qədim milli parklarından biri olan Kakadu Milli Parkından saldıq. Bu parkın 40 min ildən çox yaşı var. Parkda olan möhtəşəm şəlalələr, ağaclar, zəngin heyvanat aləmi buranın niyə UNESCO-nun Ümumdünya Mədəni İrsi siyahısına salınmasını izah edir. Maraqlıdır ki, parkda gəzinti zamanı dinqo itlərinə, timsaha və digər heyvanlara rast gəldik. Qeyd edim ki, Kakadu Milli  Parkında da Qobustandakı kimi qayaüstü rəsmlərə rast gəlmək olur.Nəhayət 8 gündən sonra Darvin şəhərinə çatdıq. Şəhər əslində kiçik və sadə şəhərdir. Lakin turistlərin çox olması buranın özünəməxsus ab-havası olmasına səbəb olub. Bundan başqa, şəhərin İkinci Dünya Müharibəsi ilə bağlı xoş olmayan tarixi də var. 1942-ci ilin fevral ayında Yapon hərbi hava qüvvələrinə məxsus 200-dən çox təyyarə Darvin şəhərinə hücum edib, şəhərin bir çox strateji obyektlərini dağıtmış, 250-ə yaxın insanın qətlinə səbəb olmuşdur. Yaponların hücumuna səbəb isə, Darvinin strateji mövqedə yerləşməsi və müttəfiq orduları üçün baza rolunu oynaması olmuşdur. Şəhərdə İkinci Dünya Müharibəsinə aid çox gözəl bir muzey var. Yolu ordan düşənlərə həmin muzeyi ziyarət etməyi məsləhət görürəm.Yerli əhali haqdaBir neçə kəlmə də Avstraliyanın aborigenləri haqqında. Mən yaşadığım Viktoriya Ştatında onların sayı çox deyil. Ancaq “outback”in əksəriyyəti yerli aborigen tayfalardır.Mən səyahətdən əvvəl onların ağır və fərqli şəraitdə yaşadıqlaırnı bilirdim. Amma bu qədərini gözləmirdim. Bəzən onların yaşadığı ərazidən keçməli olurduq. Mən belə yaşayış şəraitini ancaq televiziyada, özü də  3-cü dünya ölkələrində görmüşdüm. Çox çirkli və cırıq-yamaq paltarlar, ayaqyalın, aylarla, bəlkə də, illərlə duşa girməmək – bütün bunlar gördüyümüz bir çox aborigen yaşayış məntəqələri üçün ortaq xüsusiyyətlər idi.Bundan başqa, həmin ərazilərdə alkoqolizm və narkomanlıq da kifayət qədər ciddi problemdir. Bir çox yerlərdə (məsələn, nisbətən iri şəhərciklərin barlarında) aborigenlərə içki satılmaması haqda elan yerləşdirilib. Maraqlısı odur ki, bu qadağanı biznesmenlər yox, məhz aborigenlərin ağsaqqalları (bəli, onlarda da bu anlayış var- “elders” deyirlər) qoyub. Problem o həddə çatıb ki, ağsaqqallar hökumətə müraciət edib ki, bizim tayfaya alkoqol satılmasın.Daha başqa bir maraqlı və kədərli fakt: benzin alıb onu iyləmək aborigenlər arasında geniş yayılıbmış. Bu isə təəbii ki, onların sağlamlığı üçün çox zərərlidir. Vəziyyət o həddə çatıb ki, Avstraliya hökuməti həmin zonalarda benzinə əlavə maddə qatıb onun iyini neytrallaşdırmaq üçün xüsusi bir proqram maliyyələşdirib. İndinin özündə də yanacaq doldurma məntəqələrində benzin iyinin neytrallaşdırılması barədə xüsusi elan olur.Qısası, outback səfəri çox gözəl alındı. Məhz bu səfərdən sonra, “Avstraliyanı gördüm” demək olar. İmkanı olan hər kəsə Avstraliyanın iç üzünü görməyi tövsiyə edirəm. Səfərin 4 dəqiqəlik xülasəsinə buradan baxa bilərsiniz.Əgər yazını bəyəndinizsə aşağıda olan Facebook düyməsini seçərək blogpostu Facebookda paylaşın ki, dostlarınız da yazılarımızdan xəbərdar olsunlar. Yox əgər Gəzəyənlərin yazılarından ilk xəbər tutmaq istəyirsinizsə aşağıda “abunə ol” bölməsinə mailinizi yazaraq düyməyə klikləyin. Hələlik bu qədər, növbəti yazılara qədər…Paylaşdı: Rashad Hasanov 

802 dəfə oxunub
Bizi izləyənlər siyahısına qoşulun!