697 dəfə oxunub

Arazın o tayı- İran macəraları

İran haqqda eşitmisiz? Bağlı, çadralı, qara şəhər? Bu ölkə haqqda bildiklərinizi bir kənara buraxın və yaxın oturun! Bu yazım kefinizi açacaq ????

İran yoxsa Azərbaycan? Səyahətimin ilk günü!

Çox yorğun bayramdan qabaq iş həftəsindən sonra bu tətilə çıxıb çıxmayacağımda hələ də qərarsız qalmışdım. Naxçıvana bileti (50 AZN) almışdım, ancaq bilmirdim getməliyəm ya yox? Uçuşa bir neçə saat qalmış çantamı hazırladım. Çox həyəcanla oturub, uçuşu gözlədim. Naxçıvana gəlib çatdım. Atam buralı olsa da, heç vaxt getməmişdim. Çox səliqəli şəhərdir. Ancaq adamlar az idi küçələrdə. Elə hiss yaradır ki, sanki tərk edilmiş şəhərdir. Qəribə hiss edirdim. Ancaq gözəl idi. Möminə Xatun türbəsi çox möhtəşəmdir. Üzəri elə incə işlənib ki, toxunanda elə bilirsən ki, tarixə səyahət edirsən…

Burada çox qalmadım. Taksi məni İran sərhədinə apardı. (hava limanı+ kiçik şəhər gəzintisi+ sərhəd= 25AZN)  Elə həyəcanlıydım ki, heç başqa ölkəyə yaşamağa köçəndə belə hiss etmirdim. Sərhədə gələn kimi ilk sualım bu oldu:

  • Başımı burada bağlamalıyam? ????

Orada bağlamaq lazım deyilmiş. Bir körpü var. Onu keçəndə, İrana girmiş sayılırsan. Həmin körpünün üzərində bağlamağınız kifayətdir. Ondan qabaq isə sərhəddə əməlli başlı sorğu-sual olundum: Niyə gedirsən? Hara gedirsən? Nə alacaqsan? Nə qədər qalacaqsan? Haradan qayıdacaqsan və s. Amma deyə bilərəm ki, çox gülərüz idilər. Orucluq bayramının ilk günü idi. Hamı təbrikləşirdi. Çox xoş ab-hava var idi. Gəldim həmin körpüyə, tez-bazar uzun bir palto geyindim və başımı da bərk-bərk bağladım. Orda da sərhəddə xeyli sorğu sualdan sonra, keçdim İran tərəfə. Heç kimin üzünə baxmıram, başımı sallayıb, qohumlarımı gözləyirəm. 2 AZN ödəyib, getdim İranın ikinci sərhəddinə. Məncə, onu ödəməsəydim də olardı. Taksi mənim çox da bilgili olmadığımı gördü və kazıklandım abilər -_-

Sərhədi keçəndə qohumlarımla orada görüşdüm, artıq Poldəştdə idim. Məni görənlərin ilk reaksiyası:

  • Sən niyə belə bağlanmısan? İran haqqda fikir dəyişikliyi 1: başına balaca yaylıq atmaq və azca uzun geyinmək kifayətdir. Çadrasız İran!img_0290

Sevimli insanlar diyarı:

Babamın xalası uşaqları orada yaşayırlar. Bir dəfə anam zəng etdi ki, İrandan qonaqlarımız var, gəl görüş. Mən də offlaya offlaya getdim görüşə. Fikirləşirdim ki, bu qaraqabaq insanları görmək nəyimə gərək? Amma yanılmışam… (p.s bir dərs çıxaraq: tanımadığımız insanlar haqqda fikir yürütmürük! )

Gənc cütlük idi. Bizim qohum Zarrin siyasətçidir orada. Yoldaşı Ramin isə psixoloqdur. Birlikdə səyahət edirlər, işləyirlər. Zarrin uzun zamandır idmanla məşğuldur. Sözün düzü məni yaman təəccübləndirdi bunlar. Elə İrana getmək səbəbim də bu insanlar oldu. Elə bilirdim orada hamı qatı dindardır, qaraqabaqdır və ancaq qara geyirlər. Bu insanlar fikirlərimi dəyişdirdilər.

Sonra ora səyahət edəndə isə daha da  çox yanıldığımı gördüm. İnsanlar əylənməyi, dostluğu bacarır. Bir birilərinə olan sözlərini elə üzlərinə də deyirlər. Yardım sevərdirlər.

Kişilər qadınlara hər işdə kömək edirlər. Məsələn, qonaq getdiyim bir evdə süfrəni açmağa kişi kömək edirdi. Bu hamı tərəfindən normal qəbul edilən bir şey idi. Ancaq, əsas pul qazanan, ailəni dolandıran kişilərdi.

İşləyən qadınlar da az deyil. Baxımlıdır hamısı. Xüsusi gözəllik sirrləri var. Məsələn Nanə cöhəri özləri hazırlayırlar və bunu bikini bölgəsinin təmizliyi üçün istifadə edirlər. Gül suyu da üz dərisinin ağ qalması üçün istifadə olunur. Maya maskası, qəhvə maskası da burada məşhurdur. Təbii məhsullardan çox istifadə edirlər əsasən. Makiyaja həvəslidirlər. Burun əməliyyatını yəqin ki, 10 adamın barmağı ilə sayılacaq qədər etməyən adam qalıb. Bu kişilər arasında da dəbdir.

Zərli-zürlü şeyləri sevirlər və ev əşyalarında da bunları görmək mümkündür. Ən sevdiyim isə yerdən açılan yemək süfrələri oldu. Gənclər artıq masalardan istifadə etməyə başlayıblar. Ancaq yaşlı adamların evlərinə gedəndə səmimi süfrədən həzz ala bilirsən.

Mən Zarrinin qonağı oldum və onların evi tamam başqa cür idi. Yoldaşı Raminin atası İranda məşhur rəssamdır (Əhməd Rza Rahimi). Bu qabiliyyət ona atasından keçib və əla rəsm əsərləri çəkir.

Bundan da əlavə bir çox simli alətdə ifa edə bilir. Axşam evdən dincəlmək üçün bundan başqa nəyə ehtiyacın var ki?

Orada olduğum müddətdə Raminlə söhbət də etdik. Əla psixoloqdur və o qədər cana yaxın insandır ki, insan rahatlıqla hər şeyi onunla bölüşə bilir. Mən ondan xahiş etdim ki, bizim insanları da qəbul etsin. Urmiyənin ən yaxşı psixoloqlarından biridir və hipnoz da edir. İstəyənlər əlaqə saxlaya bilərlər: +989149370764

Zarrin və Ramin o qədər yaxşı insanlardı ki, istəyirəm onlarla hamı tanış olsun. Həyatınızda hər şey gözəl olsun, my babies!

img_05501İranda, evlərdə daha nə qəribəliklər var?

Evdə parniklər olur. Burada müxtəlif bitkilər və hətta ağaclar yetişdirilir. Qəribədir. Ancaq o qədər gözəl görünür ki, fikirləşirsən ki, mütləq və mütləq mən də öz evimdə bundan etməliyəm.

Bu şəkildə arxamızda gördüyünüz həmin danışdığım yaşıllıqdır. İnsanlar evdə quş, balıq saxlayırlar. Bu şəkildəki ağa quş saxlamaqdan əlavə həm də quşlardan kuklalar düzəldir. Bəzi nümunələri şəkildə görə bilərsiz. İnsanların fərqli hobbylərinin olduğunu düşünməzdim İranda. Bu da məni təəccübləndirmişdi yaman!

İranda öz dilimdə danışmaq…

Çox insanlar türkcə bilirlər. Onların türkcəsi daha qədim sözlərdən ibarətdir. Ancaq məncə, çox şirin danışırlar. Həm də çox mehribandılar. Telefonda belə bir-biriləri ilə danışanda çox nəzakətli olurlar. Bu çox xoş olurdu. İnsanın bütün mənfi enerjisi alıb aparırdı. O qədər gözəl hiss edirdim ki, orda… İnsanın ürəyi sevgi ilə dolub daşır. Məhz, bu hisslərə görə İran mənim sevimli ölkələrimdən birinə çevrildi.

Bəzən bir- birimizi anlamırdıq. Belə olanda İstanbul türkcəsində danışırdıq. Türkiyə filmləri və serialları orada da çox izlənir.

Bəzən türkcə danışmayanlar da olurdu. Onlar çox vaxt farslardı. Türkcə danışmaqlarını deyirdim, amma bu onlara elə də xoş təsir bağışlamırdı sanki. Danışmasalar belə bilirdilər. Ermənilər belə bilirlər türkcəni. Kürdlər çox vaxt bilmirlər və dağlıq yerlərdə daha çox məskunlaşıblar.

Yenə də çox gözəl enerjisi olan insanlar diyarıdır İran ????Tabriz-pizza

Əsas məsələ: Yemək!

Yeməkləri ləzzətlidir. Təbii olması da çox xoşdur. O qədər rahat hiss edirsən ki, özünü. Ancaq yeməklərimiz eynidir demək olar. Çox dadlı aşları var və üzəri üçün fərqli qaralar edirlər.

Səhər yeməkləri demək olar ki, bizim süfrə kimi olur. Əsasən, nahar daha bol olur. Axşam yeməyini isə daha yüngül yeyirlər.

Bir axşam Zarrin bizə bananlı kokteyl hazırladı, üzərinə qurudulmuş qızılgül ləçəkləri tökmüşdü. Həyatımda içdiyim ən dadlı içki idi deyə bilərəm. Çox xoş idi dadı.

İranın özünə aid fast foodları var. Məsələn yer alma dürməyi. Bu nədir? Yer alma kartofa deyirlər. Kartof və başqa tərəvəzlər, göy göyərti doldurulur qarğıdalı unundan hazırlanmış çörəyə. Bu çörək çox xeyirli sayılır, adı səngəkdir. Dadı əfsanə idi. Qiyməti də 1,50 AZN ????

Başqa dadlı fast food da Şor məzə idi. Bu qızardılmış lavaşın içində, ədviyyatlı noxudlardır. Ancaq o qədər dadlı idi ki, fikirləşirəm kaş Bakıda da olardı. Qiyməti isə cəmi 50 qəpik ????

Bəs balıq dönəri necə? Eşitmisiz? Bu da İrana xas bir fast food-dur. Türk restoranından aldıq. Amma başqa heç bir yerdə belə bir şey görməmişdim. 2AZN

İranda şirniyyatlar da dadlıdır. Buradakı dostlarıma nabat alıb gətirmişdim. O qədər dadlı idi ki, onlardan çox özüm yeyirdim ????

Bir də gülablı dondurma var!- Çox ləzzətli, çox fresh dadı var… İran özü istehsal edir. Elə bəyəndim kiiiiii.

İnsanlar xüsusi su düzəldir, hansi ki, köp üçün çox xeyirlidir və susuzluğu yatırır. Adlarını unutduğum toxumlardı. Biri reyhan toxumudur, ancaq o biri dəqiq yadımda deyil. İlk baxanda qəribə gəlir, ancaq dadandan sonra həmişə içmək istəyirsən. Bakıya gələndə də hazırladım. Hamı bəyənərək, içdi. Dadlı yemiş kokteylləri də satılır. Bunlar daha çox bayırda səyyar satılır. Ancaq təmizlik qorunur və dadları da çox xoş olur. İnsanlar kukuruz, qarğıdalı, popcorn çox sevir. İran belə şeyləri də özü istehsal edir.

Sizin necə? İran haqqda fikirləriniz dəyişdi? İran yazılarının ardı var! ????

Əgər yazını bəyəndinizsə aşağıda olan Facebook düyməsini seçərək blogpostu Facebookda paylaşın ki, dostlarınız da yazılarımızdan xəbərdar olsunlar. Yox əgər Gəzəyənlərin yazılarından ilk xəbər tutmaq istəyirsinizsə aşağıda “abunə ol” bölməsinə mailinizi yazaraq düyməyə klikləyin. Hələlik bu qədər, növbəti yazılara qədər…

Paylaşdı: Gunel Yashar

 

DİGƏR BLOQLAR

Taylandda həyat

Tayland ????????Hər hansısa bir Avropa ölkəsinin müstəmləkəsi altına düşmədiyi üçün Tayland Cənub-Şərqi Asiyanın ən mustəqil ölkəsi sayılır. Taylılar özlərini "Kxontay " yəni - Azad İnsan adlandırlar. Yaza yaza fikirleşirəm ki necə edim yazım qısa olsun bu dəfə, görünür alınmayacaq. Taylandı tanıyandan sonra dünyanın ən çox turist qəbul edən ölkələr sırasında olduğunun təsadüf olmadığının fərqinə varırsan.( 10 cu yer səhv etmirəmsə)Taylandda əsas din Buddizmidir 94%.Buddizm Budda sözündən götürülmüş "aydınlanmış" kimi tərcümə olunur. Buddizm dininin əsası eramızdan əvvəl 543 ildə qoyulmuştur. Dinin qurucusu Sidharta Quatamadır. Çox maraqlı tarixçəsi var.Taylandda hal hazırda 2560-cı ildir (il teqvimi Sidharta Quatamanın doğulduğu ildən hesablanır) Həftəd 8 gün var. 3-cü gün iki hissəyə ayrılır, günortadan əvvəl və sonra. Buddizm dini ümumiyyətlə ayrı bir mövzudur və inanmıram ki hamınıza maraqlı olsun , ona görə ətraflı yazmıram . ( aaa bu arada elə bilərsiz birdən budistəm )) sadəcə maraqlıdır deyə oxumusam )Taylandın Azadlıq Rəmzi xoruzdur. Ölkənin çox yerlərində Xoruz heykəlləri görə bilərsiz. Çəkisi 50 kq çox və boyu 1,6m uzun insanlar sadəcə əsgərlik edə bilirlər. Əsgərlər 7000 bat - 10000bat maaş alırlar ( 230$-300$ ) Lakin əsgərlik üçün lazım olan göstəricilər çox az taylıda olduğu üçün könüllü olduqları halda əsgər gedə bilməyən çoxdur. Ölkədəki işsizlik və orta əmək haqqını nəzərə alsaq niyə əsgər getmək istədiklerini başa düşmək olar.Mətbəxlərini çox bəyəndim "Tom Yam " şorbası "Tom Kha Gai" şorbası "Som Tam" salatı ən məşhur yeməklərinden sayılır. Damaq dadları bizə görə çox çox fərqlidir toyuq və ya hər hansısa başqa ət yeməklərinin hazırlanmasında bəzən şəkərdən istifade olunur.Ama ana yeməkləri acılıdır.Ananas , alma ve başqa bir neçə meyvələr duz və acı bibər ilə yeyilir. Dünyada ən dadlı ananas Taylandda yetişir. ver yeyim, ört yatım Allahı :Dİnsanları çox sakin və gülərüzdür. Gülüş ölkəsi deyilir Taylanda. Həqiqətən hər kəs gülür. 13 cür gülmək tərzi var və hamısı bir-birindən fərqlidir (demək olarkı rəsmi qebul olunmuş bir haldır ) Əgər metroda biri ayaqınızı tapdalayıp gülürsə təəcüblənməyin bu üzr istəmək mənasına gəlir siz də qarşılığında ona "bağışladım" gülüşünü göstərə bilərsiz. Bağışlamamaq gülüşü də var. Nəysə ona artıq özünün qərar verərsiz )) Fərqli gülüş tərzlərinin olması dinləri ilə əlaqəlidir. Nə olursa olsun gülmək və sakinlikiyi qoruyub saxlaya bilmək dinin ən başlıca qanunlarındandır. Hətta tayca nəcəsən sözünün birbaşa tərcüməsi: "sabay di may" sən sakinsən?Taylılar hesab edir ki, insan başının tam ortasında "Kvan" adında ruh yaşayır.Kvan insanı uğursuzluqdan və xəstəlikdən qoruyan ən önəmli ruh hesab olunur. Ona toxunaraq onu incidə və yaxud ona zərər verə bilərsiz . Buna görə də taylıların başına əl vurmaq olmaz , özəlliklə də 9 yaşına çatmamış uşaqların.Tayland Krallığının əhalisi 69 milyondur, monarxiya quruluşu var . Paytaxt Banqkok şəhəridir “Mələklər şəhəri” kimi tərcümə olunur. Çox böyük ticarət mərkəzləri var. Banqkokda gediləsi və baxılası yerlər çoxdur. 5.5 ton ağırlığında saf qızıldan hazırlanmış "Qızıl Buda heykəli" 46 metr uzunluğunda olan "Yatan Buda heykəli", “Üzən Bazar", "Zumrud Buda", "Dream world" və s. Bankokda ziyadə Phuket və Pattayadag oldum . Əsas istirahət kurortları sayılır Taylandın. İlin 12 iyi istidir. Çimərlikləri və adaları çox gözəldir. Pattaya Phuketə nisbətən daha səsküylüdür. "Walking Street " gözəl barlar var və maraqlı gecə programları.Phuketdə isə ən çox yadımda qalan Patong çimərliyi oldu. Üzr istəyərək bir məsələyə daha toxunmaq istiyirəm . " Homoseksual " Taylandda həddindən çox olduğunu bilirik . Buna səbəb isə Budistlerin cinsi dəyişikliyi günah hesab etməməsidir. Hətta bəziləri "lady boy" olaraq üçüncü bir cins olduğunu iddia edir.Yenə Budizm'ə qayıdacam həftənin günlərinin öz rəngi və öz mənası var. Bəlkə eşitmisiz Buddizm falı, əgər istəsəz falınıza baxaram ) Hindistan yazımda Buddizm dinində olanların dünyaya yenidən gələcəklərinə inandığını demişdim. Məsələn əgər oğurluq etmisizsə dünyaya meymun olaraq, əyyaş olmusuzsa it olaraq, əgər böyük bir günah işləmisizsə daş olaraq dünyaya yenidən gəlirsiz.En böyük günah isə dini ve Tayland Kralını təhqir etmək sayılır. Daş olaraq dünyaya gəlmək isə, başqa heç bir həyatının olmayacağı anlamına gəlir.Paylaşdı: Cavid Bayramov

1001 dəfə oxunub

Ziddiyyətlər ölkəsi – Liberiya bələdçisi (Part I)

İlk təəccübümü təyyarədən enəndə yaşamışdım... Əlləri ilə işarə edib bizi növbəsiz dəvət etdilər... Yaxınlaşdıq "check in" etməyə. Alışdığımızdan fərqli bir qarşılama vardı... Bir neçə nəfər əllərində şəxsi telefonları ilə bizim məlumatları daxil edirdilər... Bir nəfərə ortalama 15 dəqiqə vaxt sərf ediləndə, təyyarə dolusu insanın məlumatları üçün nə qədər vaxt gedəcəyini hesablayın demirəm, başınızı ağrıtmayın...Nəysə Monroviada aeroport macərəlarımız barədə rahat bir yazı çıxar, ona görə burda bu qismi saxlamaq istəyirəm.( Nəzərə alın ki, bir neçə saat orda olmuşuq) Xülasə, günortadan sonra endiyimiz ölkəyə hava qaralanda giriş edə bilmişdik.Bizi qarşılaşmağa gələnlərdən birinin maşını ilə yola çıxdıq. ( Digər maşınlara baqajlarımız yerləşdirildi)Qaranlıqdan ətrafı müşahidə etmək olmurdu... Sürücümüz olan müəllim; "bəlkə də qaranlıq olması yaxşı oldu, ən azından yavaş- yavaş alışarsınız. İndi görməyin" dedi.Saatlardır yol gəlirdik. O qədər yorğun idim, çatanda heç nəyi düşünmədim, ətrafıma baxmadım, ancaq ilk yadımda qalan ölkədə sanki isti, nəm, bürkü bir hava olduğu idi...Bu hissi tanıyırdım. İstanbulda Floriya akvarium var. Onun içində ayrıca "yağmur ormanları" deyilən bir hissə... Akvariuma 3-4 dəfə getmişəm, çox gəzə bilmirdim o qismi...1-2 saatlıq gəzintinin ən çoxu 20 dəqiqəsini dözə bilmədiyim, tez bitirmək istədiyim havanın altında indi yaşamalı idim... Üstəgəl çox istəyərək gəlmişdim. Roman mlm, dəfələrlə istəsən gəlmə deməsinə rəğmən, hər şeyi, hər kəsi geridə buraxıb gəlmişdim...İsti desən, isti deyil, sərin desən sərin...Akvariumu ziyarət edənlər, yaxud bənzər auranı yaşayanlar nə demək istədiyimi anladı...Əslində bu yazını yazmağa tamam başqa məqsədlə başlamışdım, yarımçıq saxladım. Üzərindən 3 gün keçib, nə demək istədiyimi unutmuşam.Ona görə yenidən şəkillənəcək bundan sonrakı qisim.Məni ilk narahat edən hava və quyu suyunun dadı olmuşdu.Və bir də qorxu yaranmışdı... Biz nə ettik...Burda başımıza bir şey gəlsə necə olacaq...Buraları da qısa keçirəm...Amma inanın havaya, suyun dadına alışmaq da qorxunun itməsi də cəmi bir neçə günümü aldı.Ki o günlərdə bizim Afrikada olduğumuzu ən yaxınlarımızdan başqa kimsə bilmirdi.Mən paylaşımlara 2həftə sonra başladım.İndi Bakıdan "istidən yanırıq" mesajları gələndə, "biz nə yaxşı sərindəyik" düşünürəm.Hazır sular almıram, quyu suyunun dadına alışmışam. Hətta bəyənirəm. Çaydanı ərp etmədiyi üçün, rəğbətimi belə qazanıb...Və 2 ayın sonunda mənə elə gəlir ki, elə həmişə burda yaşamışam...İnsanoğlu nə qədər tez alışırmış...Yaxud belə deyim, alışmaq nə gözəl nemət imiş...Unutmaq da həmçinin...Yoxsa necə yaşanılar...Necə davam edilər bilmirəm...Çox çətin olardı...Sizlərə maraqlı nələr varsa, yazın digər sualların sırasına əlavə edib cavablayaram.2 ay keçib.İndi üçün nə yaxşı ki, deyirəm...Ümumi tabloya baxanda...Nə yaxşı ki...Bakıda həyatımı təqib edə bilmirdim...Sanki kənardan baxırdım, yaşadıqlarımı sonradan analiz edirdim... Heç nəyə ( geniş mənada) vaxt çatdırmırdım. Yaxud öncəliklərim məni ilk tərk edən ( edəcək) şeylər idi...Afrikada isə heç nə məndən qabağa qaçmır.Amma həyat da cansıxıcı deyil.. Nə bilim bəlkə Tolstoyun təbiri ilə mən bir səfərə çıxdığım, indi olduğum şəhərə də yeni biri gəldiyi üçün möhtəşəm hekayələrin yaşanması, yazılması üçün vaxt, vədə yetişib...Gələcək nə gətirəcək bilmirəm...Ancaq bizim Liberyanı, Liberyanın da bizi sevməsini ümid edirəm...Görüşərik nəsib olsa...

791 dəfə oxunub

Vikinqlər diyarı - Skandinaviya ölkələri

Stokholmdakı bütün otel, apartament və hostelləri bu linkdən book (bron) edə bilərsiz.Salamlar! Dünyadan bixəbər, özü-özlüyündə ayrıca bir dünya olan Skandinaviya məmləkətinə səyahətimdən heç bir həftə belə keçməyib. Belə ki, Skandinaviya nağılları adlandıra biləcəyimiz Finlandiya, Norveç, İsveç və Danimarka səyahətimdən məni bəzən heyran edən, bəzən də təəccübləndirən təəssüratlarımı paylaşmaq qərarına gəldim:1. Çox kiçik fərq olmasına baxmayaraq, bütün ölkələrdə qiymətlər, necə deyərlər, od tutub yanır. Təsəvvür edin, Stockholmda metronun təkcə bir gedişi 44 krona (8.50 azn) bərabərdir. Amma onu da nəzərə alın ki, bu biletlə yalnız metroya deyil, həm də nəhəng bir "incəsənət muzeyi"nə daxil olursunuz.2. Kənardan baxanda belə bir paradoks sezmək olur ki, qiymətlərin bu dərəcədə yüksək olmasına baxmayaraq, dünyanın ən xoşbəxt insanları məhz bu ölkələrdədir. Bunun səbəbi həyat üçün vacib olan amillərin tamamilə pulsuz olması (təhsil, səhiyyə), vətəndaşlara dəyər verilməsi, gender bərabərliyinin yüksək səviyyədə olması, demokratik və azad cəmiyyətin olmasıdır.3. Əslində, sözügedən ölkələr elə də turistik sayıla bilməz, amma buradakı atmosferi və insanların həyat tərzini görməyə dəyər.4. Skandinav xalqı sadəliyi sevir. Dəbdəbəli evlərə, saraylara və ya kilsələrə nadir hallarda rast gələ bilərsiniz. Mənə görə, ən sadə şəhər Helsinki, nisbətən dəbdəbəli isə Stokholm idi.5. Skandinav ölkələrinin hamısında uşağından yaşlısına hər kəs ingilis dilini mükəmməl səviyyədə bilir. Hətta İsveçdə olarkən Skansendə 70 yaşlarında bir nənə elə ingiliscə danışdı ki, bizim orta məktəb müəllimimiz heç elə danışa bilmirdi.6. İsveçin Malmö şəhərində olarkən özümü bir anlıq Orta Şərq ölkələrindən birindəymiş kimi hiss etdim. Çoxlu sayda imiqrant var, hətta şəhər əhalisinin yarısından çoxu imiqrantlardır. Digər ölkələrdə sayları az da olsa, oralarda da məskunlaşıblar.7. Çox qəribə səslənsə də, asiyalı turistlər sözün əsl mənasında Skandinaviyanı işğal ediblər. Onlar əsasən Çin, Koreya və Yaponiyadan gələnlərdir.8. Bizim ölkədən fərqli olaraq, övladları ilə gəzməyə çıxan ataları tez-tez görəcəksiniz. Çünki bu ölkələrdə ailədə yeni bir övladın dünyaya gəlməsi ilə bağlı olaraq təkcə analar deyil, atalar da məzuniyyətə çıxır. Bu da gender bərabərliyinə necə önəm verilməsinin bariz nümunəsidir.9. Skandinaviya dedikdə hər kəsin ağlına soyuq və şaxta gəlir. Amma bəlkə də indiyə kimi görülmüş ən isti günlərini yaşayır bu ölkələr. Hərarət 28, bəzən isə 30 dərəcəyə çıxırdı. Hətta Osloda yerli biri ilə söhbət edərkən vurğuladı ki, əvvəllər May ayının sonları payız havası kimi keçirdi amma indi hamı Oslofiord'a "kəllə vuraraq" günəşin dadını çıxarır. Sözün düzü, soyuq Skandinaviyada "zaqar" ədəcəyim heç ağlıma belə gəlməzdi.Əgər yazını bəyəndinizsə aşağıda olan Facebook düyməsini seçərək blogpostu Facebookda paylaşın ki, dostlarınız da yazılarımızdan xəbərdar olsunlar. Yox əgər Gəzəyənlərin yazılarından ilk xəbər tutmaq istəyirsinizsə aşağıda “abunə ol” bölməsinə mailinizi yazaraq düyməyə klikləyin. Hələlik bu qədər, növbəti yazılara qədər…Paylaşdı: Ali Isgandarov

2869 dəfə oxunub

İngiltərə və ingilis həyat tərzi

"İngiltərəyə gəlirsinizsə bunları bilmək faydalıdır" tipli yazilardan növbəti yazı. Bu dəfəki yazıda İngilislərlə necə görüşmək, nədən danışmaq, necə sağollaşmaq və "qeybət" mədəniyyətindən yazacam.İngilis mədəniyyəti ümumilikdə az toxunuş olan (low touch) mədəniyyətdir. Bizdə məsələn kişilər də görüşəndə bir-biri ilə əl sıxır, qohumlar, dostlar isə öpüşüb görüşürlər. Qadılar isə əksər vaxtlarda hər iki yanaqdan da öpüşürlər. Bu tək bizdə deyil təbii ki, əksər avropa ölkələrində də belədir. Əsas da Fransada və İtaliyada. İngiltərədə isə yox. İngilitərədə kimsə sizinlə salamlaşarkən sadəcə "how do you do?" deyə bilər və ya bir az yaxınsızsa "you all right?". Hər iki suala cavab verməyə tələsməyin çünki bu iki sualın da cavabı yoxdur, daha doğrusu cavab sualın özünü olduğu kimi geri qaytarmaqdır. Yalnız çox yaxın olan insanlar öz aralarında "How are you" işlədirlər, həmin halda "I'm fine, thank you" və ya daha ingilis tərzində "not too bad, thanks" cavabını verə bilərsiniz. İngilislər ancaq rəsmi görüşlər zamanı əl sıxıb görüşürlər. Ya da birinci dəfə kiminləsə görüşəndə əgər kimsə özünü rəsmi təqdim etmək istəyirsə. Qadınlar arasında öpüşərək görüşmək ənənəsi isə əsasən yüksək təbəqə arasındadır. İngilislər heç vaxt ilk görüşdə sizə adlarını deyib özlərini təqdim eləmirlər. Eləyənlərə də qəribə baxırlar. Əsasən amerikalılar özlərini belə təqdim eləyirlər deyə gəlin məsələye bir amerikalı qadının gözündən baxaq: "You say your name and they sort of wrinkle their noses, like you've told them something a bit too personal and embarrassing. What the hell is so private about a person's name for god's sake?" Əksər vaxtlarda elə ola bilər ki, bir ingilislə 5-6 saat bir ortamda olarsınız, danışıb-gülərsiniz filan, amma o ancaq görüşün sonunda sağollaşarken "Oh, by the way my name is filankəs" deyər. İngilislərdə ad, peşə, iş yeri, yaşayış yeri, ailə vəziyyəti və s. detallar şəxsidir. Kimdənsə hansı işi gördüyünü birbaşa soruşmaq tərbiyəsizlikdir. Nə qədər qazandığını soruşmaq isə yolverilməzdir. Ümumiyyətlə ingilislər şəxsi həyat haqqında yad adamlarla danışmağı xoşlamırlar. Amma illah da ki, kiməsə şəxsi suallar vermək istəyirsinizsə bunun da öz qaydaları var. Dediyim kimi ingilislər heç nəyi qısa konkret demirlər, dolanbacdan dolandırırlar söhbəti. Məsələn kiminsə harda işlədiyini bilmək istəyirsinizsə ondan soruşa bilmərsiniz ki, nə işə baxırsan? Niyə? Çünki mədəniyyətsizlikdir. Başqa yollar axtarmaq lazımdır. Məsələn ingilislər arasında bəlli bir qaydaları yazılmamış oyun var. Adı Guessing game'dir. Oyunun şərtləri belədir: siz hansısa sualın cavabını tapmaq üçün tamam başqa sual verirsiniz, guya ki, hansı sualın cavabını istədiyinizi bildirmirsiniz (Məsələn qarşıdakinin nə iş görməyi). Qarşı tərəf də sizin hansı sualın cavabını axtardığınızı bilir, amma birbaşa demir, ipucları atır sizə. Məsələn tamam dəxlisiz bir sual verirsiniz ki "Traffic is a nightmare these days - Do you drive to work?", qarşı tərəf də artıq söhbəti tutur və sizə ipucu atır "Yes, but I work at the hospital, so at least I don't have to get into the town centre" və s bu tip cavablar. Adamın harda işlədiyini biləndən sonra peşə axtarmaq fəsli gəlir. Adam xəstəxanada təmizlikçi də işləyə bilər, tibb bacısı və qardaşı da, həkim də. İngilis mədəniyyətində belə qəbul olunub ki, siz ən yüksək mövqedə olanı deyirsiniz. Məsələn : Oh, you are a doctor then? Öz peşəsini demək isə artıq qarşı tərəfə qalır. Bu üsulla insanların harda yaşadığını, nə iş gördüyünü, evli olub-olmadıqlarını filan həmin sualı vermədən sual verə bilərsiniz. İkinci bir üsul ise Reciprocal Disclosure Strategy adlanır. Bu oyunun şərtləri daha sadədir. Siz özünüz haqqında bir "sirr" deyirsiniz söz arasına salıb, qarşi tərəf də eyni çəkidə olan bir "sirr"lə cavab verir, siz stavkanı artırdqca o da artırır. Amma diqqətli olmalısınız, birdən birə çox şəxsi bir şey demək də tərbiyəsizlik sayıla bilər. "Qeybət mədəniyyəti" İngilislər qeybət eləməyi çox sevən millətdirlər. Son araşdırmalar göstərir ki, ingilislərin söhbətlərinin 3-də 2-si "kim harda kiminlə nə edir" tipli söhbətlərdən, yəni qeybətdən ibarətdir. Bizdə qeybət ancaq kiminsə həyatı haqqında mənfi müzakirələr sayılır, İngiltərədə isə qeybətlərin təxminən cəmi 5%-i mənfi söhbətlər üzərində qurulub. Qeybət dostlar, tanışlar haqqında da ola bilər, siyasetçilər və şoumenlər haqqında da. En populyar qeybət mövzusu isə kralliyyət ailəsinin həyatıdır. İlahi, bircə dəfə görsəniz keşkə, ailədən kimin nə geyindiyindən tutmuş, kiminlə görüşdüyünə qədər hər şey çox önəmlidir bu millət üçün. Bu qədər qeybət eləyən millətdə qeybətə normal baxıldığını düşünürsünüz? Təbii ki, yox. Başqalarının şəxsi həyatını müzakirə eləmək və burnunu soxmaq hələ də tərbiyəsizlik sayılır. Hətta ingilis dilində belə adamları ifadə eləmək üçün yaxşı bir söz də var - Nosy Parker. Məhşur yazar George Orwell bu ad haqqında belə yazır : "The most hateful of all names in an english ear is Nosy Parker" Sağollaşmaq fəsli isə tamam ayrı bir aləmdir. İngilislərlə sağollaşmaq ən az yarım saat çəkir. "Nice to meet you"lar "Well, goodbye then"ler, "See you then"ler, "Take care"ler havada uçuşur amma heç cür sağollaşmaq qurtarmaq bilmir ki bilmir. Tam sağollaşıb qurtarana yaxın qonaqlardan kimsə "You must come round to us next" tərzi bir cümlə ortaya atacaq və bütün bu söhbət bir kruq yenə gedəcək. Ona görə də səbrli olun :) Paylaşdı: Ismayil Nur   

4300 dəfə oxunub
Bizi izləyənlər siyahısına qoşulun!